کروز کنترل چیست و چگونه کار می کند؟

کروز کنترل  چیست و چگونه کار می کند؟
یکی از آپشن ها و امکانات پرکاربرد اتومبیل ها، کروز کنترل است. این سیستم در جاده های صاف و بدون پیچ و خم به کمک راننده می آید و آسایش در رانندگی را فراهم می کند.
اولین بار، از این سیستم در اتومبیل های آمریکایی استفاده شد، چراکه جاده های بین شهری در کشور آمریکا بسیار هموار، صاف و طولانی است، به همین دلیل نیاز بود مکانیزمی طراحی شود تا در این جاده ها به کمک راننده بیاید. راحتی راننده در مسیرهای طولانی، عدم نیاز به کنترل پدال گاز و در نتیجه، خسته نشدن و کاهش مصرف سوخت از مزایای این آپشن کاربردی است. عدم کارایی در ترافیک شهری و همچنین عدم توانایی در شناخت خشک یا لغزنده بودن وضعیت جاده از معایب این سیستم است.
عملکرد این سیستم به این گونه است که با فعال کردن و تنظیم آن روی سرعت دلخواه، اتومبیل در همان سرعتی که راننده تنظیم کرده است به مسیر خود ادامه می دهد. پس از فعال کردن این سیستم راننده باید پای خود را از روی پدال گاز بردارد، زیرا پس از شروع به کار این سیستم، کنترل دریچه گاز توسط کروز کنترل انجام می شود و نیاز به فشار دادن پدال گاز نیست.
با فشار دادن پدال گاز و یا پدال ترمز، کروز کنترل غیرفعال می شود و راننده می تواند کنترل سرعت اتومبیل را به عهده بگیرد. این ویژگی باعث می شود در مواقع اضطراری، اگر راننده پدال گاز یا ترمز را فشرد، کروز کنترل غیرفعال شود و سرعت اتومبیل کم یا زیاد شود.
در اتومبیل هایی که دارای آپشن کروز کنترل هستند، اغلب از دکمه های کنترلی بر روی فرمان و یا یک اهرم کنترلی در کنار فرمان استفاده می شود. با استفاده از این سخت افزارهای کنترلی می توان وضعیت فعالیت این سیستم را مشخص کرد و سرعت دلخواه را تنظیم کرد.
بخش تنظیم کروز کنترل عمدتاً دارای ۴ بخش  ON/OFF، CANCE، RES+  و SET- است.
ابتدا با فشار دادن دکمه  ON/OFF ، کروز کنترل را روشن می کنیم. پس از روشن شدن سیستم، چراغ مخصوص کروز کنترل در صفحه کیلومتر اتومبیل روشن می شود. با فشردن این دکمه، اتومبیل در حالت کروز کنترل قرار نمی گیرد، بلکه ECU را برای حالت کروز کنترل حاضر می کند.
سپس با فشار دادن دکمه SET کروز را فعال می کنیم. در این زمان اتومبیل با همان سرعتی که در حال حرکت بود به مسیر خود ادامه می دهد. دقت داشته باشید که برای فعال شدن این سیستم نیاز است اتومبیل حداقل در سرعت ۴۰ یا ۵۰ کیلومتر بر ساعت در حال حرکت باشد که این سرعت در اتومبیل های مختلف، متفاوت است.
 برای افزایش سرعت اتومبیل در این حالت، باید دکمه RES+ را فشار دهیم. در اکثر اتومبیل ها با هر بار فشاردادن دکمه RES+ یک کیلومتر بر ساعت به سرعت اتومبیل در حالت کروز اضافه می شود، در نتیجه، برای افزایش سرعت اتومبیل به میزان ۱۰ کیلومتر بر ساعت نیاز است ۱۰ مرتبه دکمه RES+ را فشار دهیم.
کلید CANCEL برای غیرفعال سازی مقطعی کروز کنترل استفاده می شود، البته می توان با کمی تحریک پدال گاز و یا ترمز نیز این کار را انجام داد که شاید کمی خطرآفرین باشد.
همان طور که می دانیم از سیستم کروز کنترل بیشتر در اتومبیل های گیربکس اتوماتیک استفاده می شود، زیرا در این اتومبیل ها برای تعویض دنده نیاز به کلاچ گیری نیست و فقط با تغییر وضعیت دریچه گاز می توان سرعت اتومبیل را افزایش داد و دنده را عوض کرد. بنابراین سیستم کروز کنترل، که فقط کنترل دریچه گاز را بر عهده دارد، می تواند از سرعت های کمتری فعال شود، اما در برخی از اتومبیل های گبربکس دستی هم شاهد به کارگیری این سیستم هستیم. برای فعال سازی این سیستم در اتومبیل های گیربکس دستی نیاز است اتومبیل در سبک ترین دنده قرار گیرد و سپس کروز کنترل فعال شود، زیرا با قرارگیری اتومبیل در سبک ترین دنده، دیگر نیازی به تعویض دنده نیست و اتومبیل می تواند تا سرعت های بالا بدون تعویض دنده پیش برود. در این اتومبیل ها علاوه بر پدال گاز و ترمز، پدال کلاچ هم می تواند کروز کنترل را غیرفعال کند.
در اتومبیل هایی که ارتباط بین پدال گاز و دریچه گاز از طریق سیم برقرار می شود، یک موتور الکتریکی وجود دارد. این موتور الکتریکی پس از فعال شدن کروز کنترل سیم گاز را به میزان لازم می کشد تا دور لازم برای موتور فراهم شود و اتومبیل به سرعت تعیین شده توسط راننده برسد.
این سیستم در اتومبیلهایی که دارای دریچه گاز برقی هستند، به گونه دیگری عمل می کند. در این اتومبیل ها پدال گاز سیگنالی به ECU می فرستد و سپس ECU موتور برقی به کاررفته در دریچه گاز را به میزان لازم می چرخاند تا باز شود و دور موتور افزایش یابد، به عبارتی، کنترل دریچه گاز به صورت الکتریکی انجام می شود. در این اتومبیل ها با فعال شدن کروز کنترل، ECU  متناسب با سرعتی که راننده درخواست کرده است، دریچه گاز را باز می کند و پس از رسیدن به آن سرعت، در همان وضعیت به صورت ثابت نگه می دارد.
ممکن است در هر دو نوع دریچه گاز سیمی و برقی، با توجه به افت و خیزهای مسیر و همچنین تغییر جهت اتومبیل، نیاز باشد موقعیت دریچه گاز برای ثابت ماندن در سرعت تعیین شده تغییر کند. برای مثال، اگر در حال عبور از مسیری صاف بودیم و ناگهان به سربالایی رسیدیم، دریچه گاز توسط عملگر کروز کنترل بیشتر گشوده می شود تا توان بیشتری را در اختیار موتور قرار دهد که در نهایت، اتومبیل بتواند در همان سرعت باقی بماند.
به طور کلی باید گفته شود که کروز کنترل یک سیستم کنترلی است که با استفاده از سنسور سرعت که بر روی گیربکس نصب می شود و سرعت اتومبیل را اندازه می گیرد، میزان اختلاف بین سرعت لحظه ای اتومبیل و سرعت خواسته شده را می سنجد و متناسب با همین اختلاف، تعیین می کند که دریچه گاز چه مقدار بازتر شود. هر چه اختلاف بین سرعت لحظه ای اتومبیل و سرعت خواسته شده بیشتر باشد، کروز کنترل با بیشتر گشودن دریچه گاز، شتاب بیشتری را به دست می دهد تا زمان رسیدن به سرعت خواسته شده کمتر شود کاهش تأخیر با نزدیک شدن سرعت لحظه ای اتومبیل به سرعت خواسته شده، به تدریج از میزان باز بودن دریچه گاز و همچنین شتاب اتومبیل کاسته می شود.